IRIG – VRDNIK

Opština Irig je jedna od opština u Republici Srbiji. se nalazi u Sremu, Vojvodini, na južnim obroncima Fruške Gore i spada u Sremski okrug. Opština Irig se sastoji od 12 naselja. Opština Irig, kao najmanja opština u Vojvodini, smeštena je na obroncima Fruške Gore i na glavnom putu magistralnog pravca Novi Sad – Šabac (M-21), u blizini gradova Novog Sada i Rume, 70 km severozapadno od Beograda. Prostire se na površini od 226 km2 na kojoj živi oko 12.000 stanovnika različitih nacionalnosti u 12 naseljenih mesta. Opština Irig zauzima 25% Nacionalnog parka “Fruška Gora”, a njeno centralno mesto Irig nalazi se na najvećoj nadmorskoj visini od svih opštinskih centara u Vojvodini.

Nastanak, izgradnja i razvoj Banje u Vrdniku pozitivna je posledica pojave termalne vode konstantne temperature 32,8°C u rudniku mrkog uglja koji je, posle 164 godine postojanja, zatvoren 1968 g. usled potapanja rudarskog okna termalnom vodom.

Prvi pacijenti Banje bili su rudari koji su blagotvorna svojstva termalne vode osetili još u XIX veku kvaseći noge u toploj, zelenkastoj vodi čija su svojstva ublažavala reumatske tegobe.
Savremeni razvoj Banje počinje izgradnjom kvalitetnih i funkcionalnih smeštajnih i lečilišnih kapaciteta, otvorenih i zatvorenih bazena sa pratećom infrastrukturom.
1997. ustanova dobija status Banje, a Vrdnik turističkog mesta.

Danas Specijalna bolnica za rehabilitaciju Termal raspolaže savremenom opremom i stručnim kadrovima: specijalistima fizikalne medicine i rehabilitacije, akupunkturologa, višim i srednjim fiziotereapeutima i medicinskim sestrama.

Specijalna bolnica za rehabilitaciju Termal raspolaže sa 96 soba: 6 jednokrevetnih, 18 dvokrevetnih, 68 trokrevetnih i 4  dvokrevetna apartmana.
Svaka soba ima kupatilo, telefon, kablovsku TV. Mansardne sobe su klimatizovane.
Opremljenost apartmana: TV, telefon, minibar, đakuzi, klima uređaj.
Poseduje dva restorana i aperitiv bar.
Depandans, u okviru objekta specijalne bolnice raspolaže sa 60 ležaja.
Kongresna dvorana ima kapacitet 500 sedišta sa adekvatnom tehničkom i audio opremom.

Adresa: Karadorđeva 6, Vrdnik

Ukoliko Vas interesuje smeštaj u blizini, pogledajte ovde.

Izolovano od urbanog i ušuškano u dubokoj, netaknutoj prirodi, na samoj granici sa Nacionalnim parkom „Fruška gora“ izgrađeno je etno naselje „Vrdnička kula“.

Čist vazduh, miris lipove i borove šume koje okružuju ovo naselje i pogled na predivnu prirodu pružiće gostima mir i opuštanje za sva čula. Etno naselje je dobilo naziv po istorijskoj građevini iz 12.veka, Vrdničkoj kuli, koja je prema podacima podignuta u periodu kada su Rimljani bili naseljeni na ovom području. Do ovog istorijskog lokaliteta se može doći „stazom zdravlja“ za svega 20 minuta lagane šetnje.

Na površini od 3 ha, sagrađeni su bungalovi za smeštaj gostiju, različitih veličina, od dvokrevetnih za mladence, pa do onih velikih, koji mogu da prime čak i šestostočlanu porodicu. Bungalovi su građeni u etno stilu od drveta i drugih prirodnih materijala.

Kako bi gosti mogli da uživaju u specijalitetima domaće kuhinje tipične za ovo podneblje, u rakiji i u vinu iz obližnjih vinograda, sagrađen je Etno restoran i vinski podrum. Restoran je zajedno sa terasom kapaciteta do 230 mesta, dok je vinski podrum kapaciteta do 130 mesta.

Etno naselje je povezano sa hotelom “Premier Aqua” stazom zdravlja dugom oko 2 kilometra. Gosti ovom stazom mogu da se prošetaju do hotela, da uživaju u wellness-u ili da izajme bicikli ili štapove za nordijsko hodanje u hotelu.

Ukoliko Vas interesuje smeštaj u blizini, pogledajte ovde.

Rodoljubivi Srbi u Irigu, po ugledu na Maticu srpsku, osnovali su 1841. godine čitaonicu. Cilj osnivanja čitaonice bio je da se, pored knjiga na stranim jezicima, kupuje svaka srpska knjiga ili novine koje se pojave. Čitaonicu u Irigu osnovao je krušedolski arhimandrit Dimitrije Krestić, uz pomoć mladih Srba iz Iriga.

Čitaonica je svečano otvorena 1. januara 1842. godine. Prvpbitno je bila smeštena u srpskoj školi u dve sobe, a u trećoj je bila njena biblioteka, koja se pominje od 1828. godine. Postoji samo jedan dokument koji potvrđuje da je iriška biblioteka i čitaonica najstarija ustanova ove vrste Srba u Vojvodini. To je knjiga Dositeja Obradovića, sa malom posvetom i dragocenim datumom-20. februar 1842. godina. Statut čitaonice odobrila je Kraljevska hrvatsko-slavonsko-dalmantinska zemaljska vlada 12. avgusta 1874. godine. U razvijanju prosvetarskog i kulturnog delovanja čitaonica se orijentisala na široki krug čitalaca iz Rume, Rivice, Jaska, Vrdnika i Stejanovaca, bez obzira na njihovu nacionalnu, versku i socijalnu pripadnost. Pored mnogobrojnih članova čitaonice, njen počasni član bio je i Jovan Jovanović Zmaj. U revoluciji 1848. godine, kuća Zmajevih roditelja u Novom Sadu je porušena, pa su se preselili u Irig, gde je Zmaj, inspirisan lepotom grada i okoline, napisao svoju prvu pesmu “Prolećno jutro”, koja je objavljena 1849. godine.

Iriška čitaonica je bila žarište kulturne aktivnosti. U njoj su održavana predavanja, posela, zabave i amaterske pozorišne predstave. Čitaonica je 1855. godine osnovala prvu pozorišnu diletantsku grupu u Irigu. Ona je imala bogatu garderobu i svoje “muzikante”. Dala je priredbe za vreme hercegovačkog ustanja i sav novac od priredbi slala kao pomoć hercegovačkim ranjenicima. Pozorišne predstave u Irigu počele su da se održavaju 1905. godine, kada je i osnovano Srpsko pevačko društvo “Zmaj”, čiji je hor imao 54 člana. Zbog širenja naprednih ideja, društvo je zabranjeno 1908. godine, a ponovo osnovano 1919. godine.

Biblioteka ove čitaonice imala je izuzetnu vrednost jer jer raspolagala bogatim fondovima starih knjiga i časopisa, koje je imala retko koja naša biblioteka. U njoj su se nalazila prva izdanja dela Dositeja Obradovića, dva najstarija izdanja “Letopisa Matice srpske”, kao i potpune zbirke srpskih književnih časopisa: Bosanska vila, Delo, Brankovo kolo, Zvezda, Nova iskra, Srpski književni glasnik i dr. Prostorije čitaonice krasili su vredni umetnički predmeti. Na zidovima su se nalazili originalni radovi slikara Irižanina Vase Eškićevića, koji su poticali iz vremena kad je on bio na naukama u Rusiji. U čitaonici su se čuvale i gusle slepog guslara Pere Dimitrova, đaka nekadašnje “slepačke akadenije”.

Sve ovo blago: novine, časopisi, knjige i umetnčiki radovi, uništeni su za vreme drugog svetskog rata. Prostorije su koristili nemački okupatori i opljačkali svu imovinu biblioteke. U povlačenju 1944. godine, zgradu su minirali i do temelja srušili. Poznati kao ljubitelji knjige, Irižani su uvek bili ponosni na svoju čitaonicu i njenu tradiciju, te je ni u najnovije vreme nisu zanemarili. U prvim godina posle drugog svetskog rata obnovili su prostorije čitaonice i biblioteke, i nastavili prosvetnu i kulturnu aktivnost.

Danas, nakon toliko godina, ona poseduje bogat fond, kako starih, tako i novijih naslova knjiga.

–U našim fondovima imamo negde preko 45 000 knjiga. U Irigu oko 25 000, u ograncima u  Vrdniku oko 15 000 i Jasku oko 5000. Sada imamo preko 500 primeraka stare i retke knjige koje je obnovljena čitaonica pribavila poklonima, fond rukopisa novijeg datuma, preko 200, lepu zbirku starih časopisa, posebno Ilustrovanog  lista, Ilustrovanog zabavnika od 1920 – 1936. i Letopisa Matice srpske i bogatu zavičajnu arhivsku građu-reči su Vere Novković, direktorice Srpske Čitaonice Irig, koja danas, zajedno sa svojim zaposlenima, uspešno održava tradiciju koja je davno započeta. Od 1962. godine-120-godišnjice osnivanja čitaonice, u Irigu se svake jeseni održava sabor bibliotekara na kojem se raspravlja o ulozi knjige i njenom širenju u narodu.

Na naše pitanje, da li će čitaonica ostati pokretač značajnih manifestacija u opštini Irig, Novkovićeva je odgovorila sledeće i zaključila ovo prisećanje davnog vremena: “Čitaonica je bila i ostaće pokretač značajnih manifestacija kao što su:

– Sabor bibliotekara Srema, Susret književnica Milici u pohode, Dositejevi dani, Fruškogorski susreti pisaca, dodela Mihizove nagrade …, a ujedno, učestvuje na različite načine u gotovo svim dešavanjima iz oblasti kulture na teritoriji opštine Irig”.

Ukoliko Vas interesuje smeštaj u blizini, pogledajte ovde.

U srednjem veku Vrdnik je imao tvrđavu i varoš. Prema ugarskim i papskim dokumentima pominje se pod imenom Castrellum Rendek ili Rendek.

Gradski zid opasivao je podgrađe. Od starog srednjovekovnog grada najbolje je očuvana branič kula u obliku potkovice, visine osamnaest metara, vidi se iz daleka. Ulaz se nalazi na par metara iznad zemlje, a kroz šuplji zid idu stepenice koje vode na sledeći sprat, na kome se nalaze dva prozora nepravilnog oblika. Vrdnička kula pripada građevinama srednjovekovne vojničke arhitekture i predstavljala je važnu stratešku i odbrambenu tačku. Novija istraživanja ukazuju na postojanje rimskih temelja ovog važnog utvrđenja.

Usamljena kula odolela je vremenu i ljudima i jedini je ostatak nekada moćnog vrdničkog grada.

Kako stići do Vrdničke kule?

Nedaleko do Vrdničke kule nalazi se fruškogorsko selo Vrdnik, koje ima oko 3.500 stanovnika. Do kule možete stići iz sela, što je komplikovaniji način jer zahteva poznavanje staza koje vode kroz njive i vikend naselja (polazna tačka puta za Vrdničku kulu jeste fudbalski teren u Vrdniku, a dalje vas put vodi naviše, skreće između kućica, prolazi kroz kukuruze i preko livada i, na kraju, kroz šumu).

Lakši način da dođete do Vrdničke kule jeste šumskom stazom koja se odvaja od puta Zmajevac – Vrdnik.

Ako idete putem Zmajevac – Vrdnik, oko 500 m pre nego što put napravi veliku okuku potrebno je skrenuti putem koji se odvaja levo, u šumu. Oko 100 metara kasnije odvaja se uska šumska staza u desno, koja vodi uzbrdo, do same kule.

Ukoliko Vas interesuje smeštaj u blizini, pogledajte ovde.